1-31 EKİM MEME KANSERİ BİLİNÇLENDİRME AYI
Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser türü olmanın yanı sıra birçok ülkede kadınlarda kanserden ölümlerin başlıca nedenleri arasında yer alır. Hayat boyu her 8 kadından biri meme kanserine yakalanma riski taşır.
Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerin anormal artışı ile oluşan bir kanser türüdür. Meme dokusunun herhangi bir yerinden kaynaklanabilir. En sık görülen tipi; meme kanallarından kaynaklanan “duktal” kanserlerdir. Süt üreten bezlerden köken alan “lobüler” kanserler de sık görülür. Ayrıca diğer dokulardan kaynaklanan daha nadir medüller, tübüler, müsinöz gibi tipleri de vardır.
Risk Faktörleri
Meme kanseri oluşumunda genetik değişiklikler çok önemlidir. Genetik yapıda çeşitli faktörlerin ve normal yaşlanmanın etkisiyle ortaya çıkan bozukluklar kansere neden olabilmektedir. Ancak meme kanserlerinin sadece %7-9’luk bir kısmı ailesel geçiş özelliğine sahiptir. Diğer bilinen risk faktörleri;
İlk doğum yaşı: ilk doğumunu 35 yaşından sonra yapanlar, yapmayanlara göre daha fazla risk altındadır. Hamilelik döneminde östrojen hormonunun daha düşük seviyelerde olmasının bu koruyucu etkinin ortaya çıkmasını sağladığı düşünülmektedir.
İlk adet yaşı: İlk adetini erken yaşlarda görenler, yaşam boyu daha uzun süre östrojen hormonuna maruz kalacaklarından dolayı risk altındadır.
Menopoz yaşı: Menopoz bilindiği gibi kadının adetten kesildiği, doğurganlığının sona erdiği dönemdir. İleri yaşta menopoza girme meme kanseri riskini arttırmaktadır. Burada da etken uzun süre östrojen hormonuna maruz kalınmasıdır.
Emzirme: En az bir yıl süreyle emzirmenin koruyucu etkisinin olduğunu gösteren veriler mevcuttur.
Doğum kontrol hapları: Doğum kontrol haplarının uzun süre kullanımı meme kanseri gelişim riskini arttırdığı düşünülmektedir. Bunun yanı sıra en az beş yıl süreyle bu ilaçların kullanılmasının kalın bağırsak, rahim ve over (yumurtalık) kanseri riskini azalttığı gösteren kanıtlarda bulunmaktadır.
Menopoz sonrası hormon tedavisi: Bu tür ilaçlar genellikle menopoza bağlı şikayetlerin ortadan kaldırılması veya azaltılması amacıyla kullanılırlar. Bu ilaçlar vücudun üretimini kestiği östrojen ve progesteron hormonlarını içermektedir. Bu ilaçları 5 yıl ve daha uzun süre kullanan menopoz sonrası dönem kadınlarda meme kanseri ve rahim kanseri riski arttığı düşünülmektedir. Bu nedenle hormon tedavisi alan kadınların bu riskler açısından daha dikkatli olması gerekmektedir.
Beslenme: Yağ oranı yüksek gıdalarla beslenme ile meme kanseri gelişimi arasında ilişki mevcuttur. Aksi olarak sebze ağırlıklı beslenmenin ise koruyucu etkisi vardır.
Alkol: Günde 1 bardaktan (1 bira, 1 bardak şarap, 1 duble sert içecek) daha fazla alkol tüketimi kadınlarda östrojen hormonu düzeylerini arttırdığı için kanser gelişim riskini arttırabilir.
Ailede meme kanseri öyküsü olması: Annesinde, anne tarafından akrabalarında, teyzesinde ve/veya kız kardeşinde meme kanseri olan kadınlarda meme kanseri gelişmesi riski normal toplumdan daha fazladır.
Bulgular:
Meme kanserinin en sık rastlanan belirtisi, memede ağrısız, zamanla büyüyen bir kitlenin hissedilmesidir. Ancak, hastaların çok azında ağrı belirtilere eşlik edebilir. Daha nadir olarak memede çekintiler, deride kalınlaşma, şişlikler, deride tahriş-bozulmalar ve meme ucunun hassaslaşması ya da içe dönmesi de dahil olmak üzere meme ucu belirtileri yer almaktadır. Sanıldığının aksine ağrı ve kanlı akıntı ileri evrelerde ortaya çıkmaktadır.
Meme dokusu içerisinde herhangi bir şüpheli kitle ele geldiğinde vakit geçirmeden doktora başvurunuz.
Korunma:
Bazı risk faktörleri sizin kontrolünüz altındadır. Genel sağlık durumunuzu koruma amaçlı dengeli beslenme, sigara-alkol içmeme, düzenli egzersiz gibi faaliyetlerde bulunabilirsiniz. Ancak bunlar riskinizi tamamen yok etmez.
Erken evrede meme kanserleri diğer kanser çeşitlerinde olduğu gibi ileri dönemlere gelene kadar belirgin bir belirti vermeyebilir. Erken teşhiste en önemli faktör, kişinin bu konuda bilinçlendirilmesidir. Bu nedenle, meme kanserinin erken tanısı için önerilen kontrol programlarını uygulamanız çok önemlidir.
Kadınların 20 yaşından sonraki dönemde, her ay Kendi Kendine Meme Muayenesi yapmaları önemlidir. Menopoz öncesi dönemde adetin başlangıcından sonraki 7-10. günlerde, menopoz sonrası dönemde ise her ayın aynı gününde mutlaka Kendi Kendine Meme Muayenesi yapılmalıdır.
Ulusal kanser tarama programı önerilerine göre 40-69 yaş arası kadınlarda 2 yılda bir mamografi çekimi yapılmalıdır. İlimiz eski Elazığ Eğitim-Araştırma Hastanesi binasında hizmet veren Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezinde(KETEM) ücretsiz ve randevusuz olarak meme kanseri taramanızı yaptırabilirsiniz. 01.10.2018
Farkındayız, Kanseri Yeneceğiz.
1 - 31 Ekim Meme Kanseri Bilinçlendirme Ayı Basın Bülteni
Ekim Ayı Dünya Sağlık Örgütü Tarafından “Meme Kanseri Bilinçlendirme Ayı” olarak belirlenmiştir. Toplumun meme kanseri konusunda duyarlılığının artmasına rağmen meme kanseri toplumda yaşamı tehdit etmeye devam etmektedir. Bu tehdidin azaltılmasında atılacak adımlardan biri de; kişilerin kendi sağlık sorumluluklarını taşımaya başlaması, her toplumun kendi içinde meme kanseri riskini ortaya koyması, risk gruplarını belirlenmesi (kanser kayıtlarının düzenli yapılması ile sağlanacaktır) ve tarama programlarının yaygınlaştırılması ile mümkün olacaktır.Sağlık Bakanlığı Kanser Daire Başkanlığı tarama programlarıyla, kanseri erken evrede yakalamaya ve kanserden ölümleri en aza indirmeye çalışmaktadır. Taramada amaç: Hastalığın gelişmesini engellemek, ertelemek ya da hastalığın sonuçları ortaya çıkmadan önlem almaktır.
Bilindiği üzere meme kanseri tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kadınlarda en sık görülen kanserdir. Ülkemizde yılda en az 20.000 kişinin meme kanseri teşhisi aldığı bilinmekte olup, ne yazık ki olguların büyük bir bölümü geç evrelerde teşhis edilmektedir. Meme kanserinin en sık rastlanan belirtisi, memede ağrısız, zamanla büyüyen bir kitlenin hissedilmesidir. Ancak, hastaların çok azında ağrı da belirtilere eşlik edebilir. Daha nadir olarak memede çekintiler, deride kalınlaşma, şişlikler, deride tahriş ya da bozulmalar ve meme ucunun hassaslaşması ya da içe dönmesi de dahil olmak üzere meme ucu belirtileri yer almaktadır. Sanıldığının aksine ağrı ve kanlı akıntı ileri evrelerde ortaya çıkmaktadır. Kadınlarda ölümlere yol açan kanser türleri arasında ilk sırada yer alan meme kanserinden korunmada erken teşhis çok önemli bir yer tutar. Erken teşhiste en önemli faktör, kişinin bu konuda bilinçlendirilmesidir.
Meme kanserine erken evrede tanı konması, tedavinin başarıya ulaşma ve hayatta kalma şansını arttırır. Erken tanı için üç temel yöntem uygulanabilir. Bunlar evde kendi kendine yapılan meme kontrolleri, bir doktor tarafından yılda bir yapılan meme muayeneleri ve mamografi (meme röntgen filmi) olarak sayılabilir. Kadınların 20 yaşından sonraki dönemde, her ay memelerini kendi kendilerine muayene etmeleri gereklidir. Meme dokusu içerisinde herhangi bir şüpheli kitle ele geldiğinde vakit geçirmeden doktora başvurunuz.
2011 yılı Sağlık Bakanlığı Kanser Daire Başkanlığı tarafından Kadın Kanserleri Yılı olarak kabul edilmiştir. Bu bağlamda meme kanserlerinin yanı sıra genital kanserlerden servikal kanserler tüm dünyada halen önde gelen ölüm nedenlerindendir. Ülkemizde de en sık görülen ilk on kanser türü arasındadır. Genital kanserler arasında en ölümcül olanı yumurtalık (over) kanseridir.Bu kanserlerde kadınlarda en sık görülen ilk on kanser arasında yer almaktadır.Tüm dünyada olduğu gibi Ülkemizde de olguların en az dörtte üçü ileri evrelerde teşhis edilmekte ve ne yazık ki bu evrelerde de bu kanserler en az % 80 ölümcül seyretmektedir.Genital kanserler arasında bir diğer önemli kanser de endometriyal kanserler, yani rahim kanserleridir. Batılı ülkelerde kadınlarda en sık görülen genital kanserler endometriyal kanserler olup, Ülkemizde de yine en sık görülen ilk on kanser arasındadır. Genital kanserler yurt çapında kadınlarda en sık görülen 4 kanserden birini oluşturmaktadır. Meme kanseri ile genital kanserlerin (serviks, over, endometrial) nedenleri, belirtileri, tarama, korunma ve erken tanı konularında vatandaşlarımız İlimiz Merkez Toplum Sağlığı Merkezi giriş katında hizmet vermekte olan Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezine (KETEM)'e , her ilçede Toplum Sağlığı Merkezlerine ve Aile Hekimliklerine müracaat ederek gerekli bilgilere ulaşabilirler.
KETEM'de , Toplum Sağlığı Merkezlerinde ve Aile Hekimliklerinde 30-65 yaş aralığındaki bayanlara rahim ağzı kanseri için Smear ve HPV testi, 50-70 yaş aralığındaki kadın ve erkek bireylere kolon kanseri taraması için gaitada gizli kan (GGK) testi ücretsiz yapılmaktadır. 40-69 yaş aralığındaki bayanlara meme kanseri taraması için mamografi çekimi KETEM'de ve Mobil Kanser Tarama Aracında ücretsiz yapılmaktadır. Kansersiz yaşam için tütün ve tütün mamüllerinden, alkolden uzak duralım, yeterli ve dengeli beslenelim, düzenli egzersiz yapalım, güneşin zararlı etkilerinden korunalım, gereksiz ilaç kullanımından kaçınalım.
KANSERDE ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR.
